خبرگزاری کهندژ در تفاهم با اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان در هرات و هم پیمان شدن با شماری از رسانه های داخلی کشور، جهت حمایت از ژورنالیزم تحقیقی از این برنامه پشتیبانی می نماید.
خبرگزاری کهندژ پس از این گزارش های تحقیقی رسانه های هم پیمان در این برنامه را با ذکر منبع و مالکیت امتیاز آن مربوط به رسانه و خبرنگاری که موضوع را تحقیق کرده است، از طریق خبرگزرای کهندژ بازپخش می نماید.
تمام امتیازات و مسوولیت گزارش های تحقیقی بازپخش از طریق خبرگزاری کهندژ مربوط به رسانه و خبرنگارانی که موضوع را تحقیقی کرده اند، میباشد و هدف از این اقدام حمایت و پشتیبانی از ژورنالیزم تحقیقی و رشد خبرنگاری تحقیقی در کشور است.
یوسف منگل
خبرگزای پژواک
یافته‌های پژواک نشان می‌دهد که بر ساخت و ساز شفاخانه‌ی کدری پوهنتون شیخ‌زاید در ولایت خوست، بیش از ١،١ میلیون دالر مصرف شده؛ اما با گذشت ۱۱ سال، این شفاخانه به بهره‌برداری سپرده نشده است.
از سوی دیگر، برخی اساتید و محصلین پوهنتون شیخ‌زاید می‌گویند که شفاخانه ساخته شدۀ کدری این پوهنتون، با گذشت حدود ۱۱ سال تاهنوز فعال نگردیده است.
آنها با ابراز نگرانی می‌گویند اگر این شفاخانه به زودی فعال نگردد، شاید وسایل طبی که از سوی امارات متحدۀ عربی به این شفاخانه داده شده است، خراب شود.
ساختمان این شفاخانه، حدود ۱۱سال قبل از سوی دولت افغانستان، به هزینۀ ٨ صد هزار دالر امریکایی اعمار گردیده است، که به شمول زیرزمینى، چهار طبقه دارد.
بر اساس معلومات آژانس خبری پژواک، از جمله کمک‌های شیخ‌زاید فاوندیشن در سال ۲۰۱۸ میلادی با پوهنتون شیخ‌زاید، ۳۲۰ هزار دالر بر بازسازی این تعمیر مصرف شده است، که مجموعاً یک میلیون و ۱۲۰هزار دالر امریکایی می‌شود.
اما در گاه‌نامه‌ى که از سوی ریاست پوهنتون شیخ زاید، به چاپ رسیده، مصرف ترمیم ساختمان این شفاخانه، ۳۴۸ هزار دالر امریکایی گفته شده است.
با این حال امارات متحدۀ عربی، در برج مارچ سال ۲۰۱۸، برای این شفاخانۀ تدریسی ۲۲ کانتینر وسایل طبی به ارزش ۷ میلیون و ۹۷۰هزار دالر نیز تسلیم داده است.
به گفتۀ مسئولان، در جمع این وسایل طبی، ماشین‌های پیشرفته‌ى نیز موجود است که در کم‌ترین شفاخانه‌هاى کشور وجود دارد؛ اما تاهنوز از آنان هیچ‌گونه استفاده صورت نگرفته است.
داکتر تاج ملوک صمیم رئیس این شفاخانۀ، در این مورد که چرا از وسایل طبی ذکرشده و در کل از شفاخانۀ تدریسی استفاده نشده است؟ گفت که یگانۀ مشکل در برابر فعال سازی این شفاخانه، عدم موجودیت بودجه کافی میباشد.
وی به آژانس خبری پژواک گفت که تنها برای خدمات ابتدایی بیماران بستر، ۲۴ میلیون افغانی بودجۀ سالانه نیاز است؛ اما با ارایۀ خدمات تخصصی صحی، این رقم از ۱۰ برابر بیشتر می‌شود.
داکتر صمیم افزود: “این شفاخانۀ کدری، باید مطابق لوایح دولت، از ۵۰ بستر آغاز شود. وزارت تحصیلات عالی تاهنوز برای ما هیچ بودجه‌ی نداده است، در ابتدا باید برای فعال سازی شفاخانه، دو صد میلیون افغانی داشته باشیم؛ اینطور نمیشود که یک روز شفاخانه افتتاح شود و روز دیگر دوباره بسته شود. بخاطریکه ما باید بودجۀ دوامدار به مدت ۵ سال در نظر بگیرد و مشخص کند که شما در سال اول به این اندازه بودجه دارید و در سالهاى دیگر اینقدر.”
او در مورد ام آر ای؛ ستی‌سکن؛ انجیو گرافی؛ پی‌سی آر؛ و وسایل پیشرفته‌ی دیگر که مجموعاً ۵۱۲ قلم می‌شود، ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر این ماشین‌ها به زودی فعال نشود، احتمال دارد خراب شود.
نامبرده همچنان گفت که ساختمان این شفاخانه نیز معیاری نیست و لین برق که در داخل ساختمان از آن استفاده شده است، ظرفیت انتقال برق وارداتی را ندارد و نیاز به لین دوانی دوباره میباشد.
وی افزود: “اگر در خصوص تعمیر سخن بزنیم ستندرد نیست، تمام تشناب‌ها تخریب شده و نیاز به ترمیم کاری دارد، اکنون برخی کارها باقی مانده، سیستم برق کاملاً خراب است، به پوهنتون پیشنهاد دادیم که دوباره لین دوانی صورت گیرد و لین دوانی موجوده، برای این شفاخانه کفایت نمی‌کند.”
داکتر عبدالله قادری رئیس پوهنځی طب پوهنتون شیخ زاید نیز به آژانس خبری پژواک گفت که فعال کردن این شفاخانه، برای آموزش‌های عملی محصلین و تحقیق اساتید پوهنځی طب این پوهنتون، بسیار مهم است.
وی افزود که تاکنون برای محصلین و فارغان پوهنځی طب این پوهنتون، تنها آموزش نظری داده شده است و پس از فراغت، به بسیار سختی در دورۀ ستاژ، برای آنها زمینه کارهای عملی فراهم شده است.
وی گفت: “اگر این شفاخانه فعال نشود، نگرانی ما این است که ارزش طبابت، با گذشت هر روز تقلیل می‌یابد و ظرفیتى که باید یک محصل طب آن را داشته باشد عقب می‌ماند. از سوی دیگر؛ اساتیدى که با ارزش صدها هزار دالر در کشورهای خارج در بخش طب، ماستری یا پی‌اچ‌دی گرفته‌اند، با غیر فعال بودن شفاخانه، همه چیز از یاد شان می‌رود.”
بر اساس معلومات محصلین، برای این شفاخانه؛ تشکیل ۵۳ نفری منظور گردیده است که ۳۹ تن شان به وظیفه گماشته شده‌اند، از میان این افراد، ۱۹ تن متخصص و ۲۰ تن کارمند اداری می‌باشند.
اسنادى که آژانس خبری پژواک به دست آورده، نشان می‌دهد که این افراد، طی سال‌های ۱۳۹۰، ۱۳۹۲، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ به وظیفه گماشته شده‌اند.
هرچند ادارۀ پوهنتون، در این مورد ارقام رسمی با آژانس خبری پژواک شریک نمی‌کرد؛ اما بر اساس برخی ارقام تخمینی، با توجه به بست و رتبه‌های افراد فوق‌الذکر، تاهنوز از وزارت تحصیلات عالی ده‌ها میلیون افغانی به عنوان معاش انتقال داده شده و این روند در حال حاضر نیز ادامه دارد.
سر آوازخان یک‌تن از محصلین پوهنځی طب، به آژانس خبری پژواک گفت که شفاخانۀ کدری، چندین بار به شکل نمایشی افتتاح شد؛ اما بخاطر آموزش‌های عملی محصلین، زمینه فراهم نشده است.
وی افزود: “از دولت، ادارات و مقامات مسئول، به شکل جدی خواسته و چندین بار این خواست را مطرح کرده‌ایم؛ اما در این بخش توجه لازم صورت نگرفته است. مسئولان باید به بودجه و برق آن توجه داشته باشند و در آگاهی مردم نقش خود را بازی نمایند؛ بخاطریکه مردم تاهنوز دقیقاً خبر ندارند که این شفاخانه است و برای حل مشکلات اعمار گردیده است.”
داکتر گل‌نواز یک‌تن از اساتید پوهنځی طب پوهنتون شیخ زاید، در صحبت با آژانس خبری پژواک، عامل تمام این مشکلات را در رهبری پوهنتون خواند.
وی گفت که رهبری پوهنتون شیخ زاید، در بخش فعال کردن شفاخانۀ کدری تلاش‌های لازم نکرده است. وی ابراز نگرانی کرد که اگر چنین حالت جریان داشته باشد، ممکن است وسایل طبی که قرار است امارات متحدۀ عربی، آن را در دو مرحله به این شفاخانه تسلیم نماید نیز ضایع شود.
موصوف افزود: “بخاطر بیرون رفت از این مشکلات، نیاز به تغییر اساسی در رهبری پوهنتون شیخ زاید میباشد. ما در شکل اساتید، این مشکلات را با وزیر صاحب و وکلا نیز شریک کردیم؛ اما وزارت تاهنوز برای بیرون رفت از این بن بست، در اقدام خود ناکام مانده است.”
داکتر عبدالجبار جبارخیل، یک‌تن از فعالان مدنی، به آژانس خبری پژواک گفت، که رهبری موجودۀ پوهنتون شیخ زاید، در فعال کردن شفانۀ کدری ناکام مانده و تلاش‌هایى که لازم بود انجام نداده است.
وی افزود: “رهبری پوهنتون در حقیقت هم بی‌کفایت است، در این بخش تلاش‌های لازم را انجام نداده است؛ اگر تلاش می‌کرد، ما نیز خبر می‌شدیم و وکیلان، فعالان مدنی خوست و یا بزرگان قومی دیگر ولایت خوست را با خود به وزارت تحصیلات مى‌بردیم و می‌گفتیم که ما تلاش کردیم؛ اما وزارت کار نمی‌کند. برای وزارت ما از طریق وکلا راه‌های دیگر پیدا کرده می‌توانستیم، اصلاً مشکل در رهبری پوهنتون است.”
نورشاه نورانی عضو شورای ولایتی خوست نیز در صحبت با آژانس خبری پژواک، ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر در آیندۀ نزدیک این شفاخانه فعال نشود، ممکن است وسایط پیشرفتۀ طبی که به این شفاخانه داده شده است، غیر قابل استفاده شود.
او ضمن ریاست پوهنتون، از وزارت تحصیلات عالی خواست که در فعال سازی این شفاخانه تلاش‌های جدی را انجام دهد.
وی افزود: “خواست ما از وزارت مربوطه این است که ضمن وسایل طبی، برای فعال کردن شفاخانۀ کدری، بودجه پیدا کند و برای ما افراد را تربیه کنند؛ تا محصلین ما در کنار کار عملی در این شفاخانه، دورۀ ستاژ را نیز تکمیل نمایند.”
در کنار این، پژواک اسنادى را به دست آورده است که مورد گم شدن یک کانتینر وسایل طبی این شفاخانه در آن ذکر شده است، که بعداً از سوی مدیریت ترافیک کشف و پیدا شده است.
ریاست امور پارلمانی و تقنینی، ریاست څارنوالی استیناف خوست و مقام ولایت خوست، در جریان سال ۱۳۹۷ در این مورد در استعلام‌های جداگانه، از پوهنتون شیخ زاید خواستار وضاحت شده‌اند.
پژواک، بخاطر داشتن نظر حسین گل آریوبی رئیس پوهنتون شیخ زاید و معاونین اداری و علمی این پوهنتون در پیوند به این موضوع و فعال نشدن شفاخانۀ کدری، یک هفته انتظار کشید؛ اما باوجود این هم معلومات نداده‌اند.
علاوه بر این، حسین گل آریوبی رئیس پوهنتون، به خبرنگار آژانس خبری پژواک، با لهجۀ بسیار تند گفته است که در خصوص این موضوع، معلومات نمی‌دهد.
کمیسیون دسترسی به اطلاعات، در مورد اظهارات رئیس پوهنتون خوست، یک مکتوب را به وزارت تحصیلات عالی ارسال کرده؛ اما وزارت تاهنوز جواب نداده است.
از سوی دیگر، طالب منگل والی خوست، به آژانس خبری پژواک گفت که فعال کردن کامل شفاخانۀ کدری و رسیدگی به مشکلات آن، از اولویت‌های ادارۀ ولایتی میباشد.
نامبرده افزود: “شفاخانۀ کدری، نیاز به بررسی دارد تا ما تمام این کارها را به شکل اساسی بررسی نماییم و بخاطر فعال کردن کامل شفاخانه، در بخش‌هایی که نیاز است اقدام کنیم.”
باوجود این همه، شفاخانۀ کدری پوهنتون شیخ زاید، کود مخصوصى را که بدون کدام مصرف مالی بخاطر جلب همکاری و کمک‌های دونران خارجی از طریق ریاست مربوطه، از وزارت صحت عامه گرفته می‌شود نیز ندارد.
داکتر حبیب شاه انصاری رئیس صحت عامه ولایت خوست، به آژانس خبری پژواک تایید کرد که تاهنوز ریاست پوهنتون خوست، از نزد آنها در خصوص کود و همچنان فعال کردن مرکز واکسین این شفاخانه، به شکل رسمی تقاضا نکرده است.
وی افزود که هر دو بخش ذکرشده، از جمله بخش‌هایی است که اگر مسئولان پوهنتون بخواهند، در زمان بسیار کم آن را به دست آورده می‌تواند.
نتیجه:
از اسناد به دست آمده و اظهارات فوق، واضح می‌شود که در بخش فعال کردن این شفاخانه؛ ضمن موجودیت فساد، مسئولان مربوطه غفلت هم می‌کنند که از اثر آن، محصلین طب پوهنتون شیخ زاید، از کارهای عملی محروم اند و می گویند که تنها تدریس نظری، برای آنها مفید نیست.