وجود گمرک پر درآمد در ولایت هرات، این ولایت را به قطب اقتصادی کشور مبدل کرده است، گمرکی که سالانه میلیارد ها افغانی عواید داشته و این عواید به بودجه افغانستان واریز می شود.

مسئوولان گمرک هرات می گویند، که این گمرک در سال مالی 97 ، 20 میلیارد و 787 میلیون افغانی عواید جمع آوری کرده است.

به گفته آنان، سقف عواید این گمرک در سالهای اخیر کم سابقه بوده است.

علت اصلی که عواید گمرک هرات را نسبت به سالهای گذشته افزایش داده، استفاده از سیستم های پیشرفته الکترونیکی و مبارزه با فساد اداری خوانده میشود.

عواید گمرک ولایت هرات در سال مالی 96، به 20 میلیارد و 155 میلیون افغانی رسیده بود، پولی که به گفته مسئوولان این اداره، از بابت محصول کالاهای  تجارتی صادراتی و وارداتی جمع آوری شده بود.

آمار های ارایه شده از سوی گمرک هرات نشان می دهد که میزان عواید این اداره در سال مالی 97 نسبت به سال مالی 96، 3 اعشاریه 1 فیصد افزایش یافته است.

شماری از باشنده های هرات نسبت به افزایش درآمدهای گمرک این ولایت ابراز خرسندی میکنند، اما آنان آنچه را وجود فساد در این اداره می خوانند، مدعی اند، که عواید این اداره بیشتر از میزانی است که از سوی مسئوولان گمرک رسانه ی می شود.

غلام رسول یکی از باشنده های هرات می گوید: ” بیشتر بودجه کشور از طریق گمرک هرات تامین میشه، این خود نشان میده که درآمد گمرک هرات بسیار بالا است، ولی فساد در این اداره زیاد است اگر نه سقف عواید گمرک خیلی بالاتر از چیزی است که رییس گفته است.”

او می افزاید، در صورتی که فساد موجود در گمرک هرات کاهش یابد، میزان درآمد های این اداره دوبرابر از چیزیست که در سال مالی 97 بدست آمده است.

او گفت: ” وقتی وارد گمرک می شوید ده ها کمیشن کار پیدا می شود و به بهانه های مختلف در تلاش پر کردن جیب های شان هستند، اگر همین موارد کم شود خوب مشخص است که عواید گمرک دوبرابر عواید کنونی می شه.”

بعضی از باشنده های هرات هم نسبت به آنچه درآمد های گمرک این ولایت در سال مالی 97 عنوان می شود، انتقاد می کنند.

به باور آنان هر قدر میزان عواید گمرک هرات افزایش یابد، دردی را از مشکلات این ولایت دوا نکرده و همه پول به مرکز کشور فرستاده می شود.

بصیر احمدی، یکی دیگر از باشندهای هرات به این باور است که هر قدر عواید گمرک افزایش یابد، به سود مسئوولان در مرکز کشور است و  فایده به حال این ولایت ندارد.

آقای احمدی گفت: ” حالا که عواید گمرک افزایش یافته چه بدرد هرات می خورد؟ همه این پول به مرکز میره و فیصدی اندکی هم به هرات داده نمیشه، پس اگر عواید گمرک افزایش و یا کاهش  پیدا کنه به حال هرات سودی نداره.”

بر بنیاد گزارش ها، عواید سالانه گمرک هرات 28 تا 30 فیصد از کل بودجه سالانه کشور را تامین می کند، که از منابع داخلی تمویل می شود، آماری که نمایانگر عواید مناسب گمرک هرات را در هر سال نشان می دهد.

کارشناسان امور اقتصادی به این باورند، در صورتی که گمرکات در کشور به ویژه گمرک ولایت هرات به گونه درست مدیریت و با فساد موجود در این اداره به گونه جدی مبارزه شود، سطح درآمد های دولت در طول سال از بابت گمرکات به گونه قابل ملاحظه افزایش خواهد یافت.

به باور آنان، در صورتی که میزان عواید گمرکات در کشور به گونه درست جمع آوری شود، سطح عواید سالانه کشور افزایش یافته و میزان وابستگی افغانستان به کمک های خارجی کاهش میابد.

عبدالسمیع منصور، استاد پوهنتون در هرات می گوید، که عواید گمرکات در کشور متاثر از فساد موجود در این نهادها است.

به گفته او در صورتی که فساد به گونه کامل از نهاد های درآمدزا از بین برود، میزان عواید گمرکات در کشور به گونه قابل ملاحظه افزایش خواهد یافت.

آقای منصور گفت: ” شما می دانید که در تمام گمرکات فساد بیداد می کند، همین مسئله سبب می شود تا عواید واقعی گمرکات به دست نیاید، در صورتی که با فساد به گونه جدی مبارزه شود و تمام عواید گمرکات بر بنیاد قانون جمع آوری گردد، مطمئین باشید که میزان عواید گمرکات در کشور به ویژه گمرک هرات که یک گمرک نامدار  است، به گونه قابل ملاحظه ی افزایش میابد.”

انتقاد از وجود فساد در گمرک هرات از سوی شماری از باشنده های این ولایت و بعضی از کارشناسان اقتصادی تازگی ندارد.

این اداره بارها با انتقاد های این چنینی روبرو بوده است.

اما رئیس این اداره که به تازه گی و حدود یک ماه پیش به کار آغاز کرده است، به مردم هرات وعده سپرده که با فساد اداری در گمرک مبارزه خواهد کرد.

گزارش: زلمی همتا