خبرگزاری کهندژ در تفاهم با اتحادیه ملی ژورنالیستان افغانستان در هرات و هم پیمان شدن با شماری از رسانه های داخلی کشور، جهت حمایت از ژورنالیزم تحقیقی از این برنامه پشتیبانی می نماید.

خبرگزاری کهندژ پس از این گزارش های تحقیقی رسانه های هم پیمان در این برنامه را با ذکر منبع و مالکیت امتیاز آن مربوط به رسانه و خبرنگاری که موضوع را تحقیق کرده است، از طریق خبرگزرای کهندژ بازپخش می نماید.

تمام امتیازات و مسوولیت گزارش های تحقیقی بازپخش از طریق خبرگزاری کهندژ مربوط به رسانه و خبرنگارانی که موضوع را تحقیقی کرده اند، میباشد و هدف از این اقدام حمایت و پشتیبانی از ژورنالیزم تحقیقی و رشد خبرنگاری تحقیقی در کشور است.

براساس اظهارات منابع محلی حکومت، از انتقال غیرقانونی زیورات از مرزهای ولایات حوزه غرب، میلیون‌ها افغانی عواید را از دست می‌دهد.
شماری از زرگران و منابع محلی در ولایات هرات، فراه و نیمروز می‌گویند که روزانه بیش از ۱۵۰ کیلوگرام طلا از این ولایات به کشور ایران قاچاق می‌شود.
آنان تاکید دارند که طلای ۲۱ و ۲۴ عیار که از کشورهای امارات متحده، ترکیه، پاکستان و دبی به حوزه غرب وارد می‌شود، از طریق مرزهای ولایات فراه، نیمروز و هرات به ایران قاچاق می‌گردد.
این منابع، افزایش تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تشدید جنگ در ولایات کشور و گسترش دامنه‌ی فساد اداری در چارچوب نهادهای امنیتی را، از عوامل اصلی پدیده قاچاق طلا بیان می‌دارند.
معلوماتی که منابع محلی از ولایت نیمروز در اختیار کلیدگروپ قرار داده‌اند نشان می‌دهد که طلای معادن افغانستان هم از این ولایت به کشور ایران قاچاق می‌شود.

شماری از زرگران ولایات حوزه غرب می‌گویند که قاچاق طلا از ولایات این حوزه طی دوسال اخیر بیش‌تر شده و به همین اساس در سال روان نرخ طلا در بازارهای داخلی بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته‌است.
بربنیاد قانون پول‌شویی، هر فرد عادی به ارزش ۱۰ هزار دالر آمریکایی می‌تواند طلا به بیرون از کشور انتقال دهد و در صورت بیش‌تر از این مبلغ، باید طبق محصولات گمرکی منتقل شود.
اعضای ولسی‌جرگه و شوراهای ولایتی ولایات حوزه ‌غرب می‌گویند که از درک قاچاق طلا حکومت روزانه میلیون‌ها افغانی را از دست می‌دهد.
آنان بیان می‌دارند که قاچاق‌بران طلا با تبانی نیروهای مرزی و یا هم با حمایت از مقام‌های مرکزی و محلی و استفاده از امکانات دولتی، طلا را از افغانستان به ایران قاچاق می‌کنند.
طبق معلومات منابع محلی و زرگران حوزه ‌غرب، قاچاق‌بران از فروش فی کیلوگرام طلا در بازار ایران مبلغ ۸۰ الی ۱۰۰ هزار افغانی سود می‌برند.
مسوولان محلی و امنیتی در ولایت‌های زون ‌غرب قاچاق طلا به کشور ایران را تایید می‌کنند. آنان می‌گویند که تدابیر ویژه در نقاط مرزی برای جلوگیری از پدیده‌ی قاچاق طلا اتخاذ شده‌است.
معلومات کلیدگروپ نشان می‌دهد که علاوه بر ایران طلای وارداتی هرات به کشور هند هم قاچاق می‌شود.
شیراحمد نوری؛ یکی از طلافروشان هرات به کلید می‌گوید که روزانه ۱۰ الی ۱۵ کیلوگرام طلا تنها از مرزهای هرات به ایران قاچاق می‌گردد.
نوری تاکید دارد که سال‌های قبل، طلای وارداتی از بازار هرات بیش‌تر به هند قاچاق می‌شد، اما در دوسال اخیر مقدار زیادی به کشور ایران قاچاق می‌شود.
به گفته‌ی وی، پدیده‌ی قاچاق طلا ۲۰ الی ۲۵ درصدی نرخ طلا را در بازار هرات افزایش داده‌است.
شکرالله؛ یکی دیگر از زرگران هرات از قاچاق طلا به کشور ایران شاکی است.
او می‌گوید که برخی از تاجران به خاطر سود زیاد طلای ۲۴ عیار را که از امارات متحده و دبی وارد می‌شود، به کشور ایران قاچاق می‌کنند.
شکرالله، از نهادهای امنیتی می‌خواهد که اقدامات جدی برای جلوگیری از پدیده‌ی قاچاق طلا را عملی کنند.
همچنان غلام‌سخی حیدری؛ سخنگوی اتحادیه زرگران هرات به کلید می‌گوید که برخی از تاجران منافع خود را ترجیح می‌دهند و به همین اساس طلای بازار هرات را به گونه‎‌ی قاچاقی به کشور ایران انتقال می‌دهند.
به گفته‌ی وی، قاچاق‌بران طلا به خاطر زبان مشترک که میان ایران و افغانستان وجود دارد، از پدیده‌ی قاچاق طلا به ایران بیش‌تر سود به‌ دست می‌آورند.
سخنگوی اتحادیه زرگران اضافه می‌کند که در سال روان بنا به معضل فوق نرخ فی گرام طلا ۳۵ درصد افزایش یافته‌است.
اسنادی که کلیدگروپ از مدیریت مبارزه با مواد مخدر قوماندانی امنیه ولایت هرات به دست آورده،‌ در محتوای آن ذکر شده به تاریخ ۱۳۹۹-۰۶-۲۶ یک‌عراده موتر ترانزیت تاکسی دارای نمبرپلیت ۵۶۴۲ هرات به دریوری اسامی سلطان محمد؛ باشنده‌ی اصلی ولسوالی انجیل هرات از موقعیت سرک ۶۴ متره ناحیه پنجم شاروالی توسط پرسونل مدیریت مبارزه با مواد مخدر قوماندانی امنیه هرات کشف گردید.
در نتیجه‌ی تلاشی واسطه نقلیه فوق ۳ خشت طلا به وزن خالص ۲ اعشاریه ۱۷۹ کیلوگرام که در داخل چوکی دریور جاسازی شده به دست آمده و مظنون مورد پی‌گرد قانون قرار گرفته‌است.
قوماندانی امنیه هرات هم پدیده‌ی قاچاق طلا را به کشور ایران تائید می‌کند.
مسوولان در قوماندانی امنیه هرات می‌گویند که در سال روان خورشیدی بیش از پنج کیلوگرام طلا در دو رویداد جداگانه که به گونه قاچاقی به کشور ایران انتقال می‌شد توسط نیروهای امنیتی کشف شده‌است.
عتیق‌الله وثیق؛ سرپرست آمریت مطبوعات قوماندانی امنیه هرات به کلید می‌گوید، از قاچاق بیش از دو کیلوگرام طلا از مرکز شهر و سه کیلوگرام دیگر از ولسوالی کُهسان هرات جلوگیری شده‌است.
به گفته‌ِی وثیق، دو تن در پیوند به این قضایا بازداشت و مورد پی‌گرد قانون قرار گرفتند.
وی تصریح می‌کند که نیروهای امنیتی به هدف جلوگیری از قاچاق طلا تدابیر خاص دارند.
در کنار این، مسوولان میدان هوایی هرات می‌گویند که قاچاق طلا از هرات به کشور هند هم بارها مشاهده شده‌است.
محمدناصر یوسفی؛ مدیر عمومی توسعه و تجارت میدان هوایی هرات می‌گوید، برخی از افرادی که سال گذشته می‌خواستند طلا را به کشور هند قاچاق کنند، بازداشت و مورد پی‌گرد قانون قرار گرفتند.
یوسفی، با آن‌که از ارایه جزییات بیش‌تر در این زمینه خودداری می‌کند؛ اما بیان می‌دارد که پدیده‌ی قاچاق طلا از هرات به هند در سال روان نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته‌است.
به گفته‌ی وی، قاچاق طلا از هرات به هند بیش‌تر توسط زنان صورت می‌گیرد.
از سویی هم، اداره محلی هرات می‌گوید که نگرانی‌های ناشی از پدیده‌ی قاچاق طلا از هرات به ایران بیش‌تر شده‌است.
جیلانی فرهاد؛ سخنگوی والی هرات به کلید می‌گوید که به منظور جلوگیری از قاچاق طلا از هرات به کشورهای مختلف، تدابیر خاص در میدان‌ هوایی سایر مسیرها روی دست گرفته شده‌است.
سخنگوی والی هرات، در مورد ین‌که روزانه به چه پیمانه طلا از هرات به بیرون از کشور قاچاق می‌شود، چیزی نمی‌گوید.
اما وی تاکید دارد که پیش از این، از چندین مورد قاچاق زیورات پیش‌گیری شده و عاملان آن تحت پی‌گرد قانون قرار گرفتند.
در همین‌حال عبدالحق احمدی؛ رییس سارنوالی استیناف ولایت هرات بیان می‌دارد که در سال روان، دو پرونده‌ی قاچاق طلا به این اداره فرستاده شده که یکی آن بررسی و به محکمه محول شده‌است.
آقای احمدی می‌افزاید، در این قضایا نزدیک به ۵ کیلوگرام طلا ثبت شده که متهمین قصد قاچاق آن را داشتند.
رییس سارنوالی استیناف هرات اضافه می‌کند که دو تن در پیوند به هردو قضیه مورد پی‌گرد قرار گرفتند.
به گفته‌ی وی، براساس قانون، علاوه بر استرداد زیورات و جواهرات قاچاق‌شده متهمین به حبس قصیر که کم‌تر از یک سال نیست، محکوم می‌شوند.
معلومات کلیدگروپ از ولایت نیمروز نشان می‌دهد که روزانه بین ۱۰۰ الی ۱۵۰ کیلوگرام طلا تنها از مرزهای این ولایت به ایران قاچاق می‌شود.
در همین حال، اعضای شورای ولایتی و نماینده‌های مردم نیمروز در پارلمان در مصاحبه با کلید از پدیده‌ی قاچاق طلا پرده برداشتند.
آنان می‌گویند که قاچاق‌بران طلا با تبانی نیروهای مرزی، حمایت مسوولان محلی و مرکزی، طلای وارداتی و همچنان طلای معادن افغانستان را به ایران قاچاق می‌کنند.
گل‌احمد نورزاد؛ یکی از نماینده‌های مردم نیمروز در ولسی‌جرگه به کلید می‌گوید، روزانه ۱۰۰ الی ۱۵۰ کیلوگرام طلا از پاکستان وارد و از مرزهای نیمروز به ایران قاچاق می‌شود.
نورزاد تاکید دارد که این موضوع با مسوولان حکومتی در میان گذاشته شده؛ اما همچنان پدیده قاچاق طلا از نیمروز به ایران ادامه دارد.
وی تصریح می‌کند که از این درک، حکومت میلیون‌ها افغانی عواید را از دست می‌دهد و مقام‌ها می‌توانند برای کسب منفعت و حفظ منافع ملی برای انتقال‌دهنده‌های طلا از افغانستان جواز ترتیب و توزیع نمایند.
گل‌احمد نورزاد اضافه می‌کند که دامنه‌ی فساد در حکومت و نهادهای امنیتی گسترش یافته و قاچاق‌بران با هم‌دستی نیروهای سرحدی، زیورات را به گونه‌ی غیرقانونی به ایران انتقال می‌دهند.
نعمت‌الله صدیقی؛ یکی از اعضای شورای ولایتی نیمروز می‌گوید که ده‌ها گروه با حمایت مقام‌های مرکزی طلا را از مرزهای نیمروز به کشور ایران قاچاق می‌کنند.
او بیان می‌دارد که برای به‌دست‌آوردن معلومات بیش‌تر در مورد قاچاق‌بران طلا، با چهار الی پنج گروه از آنان به حیث خریدار دیدار کرده‌است.
نعمت‌الله عضو شورای ولایتی نیمروز همچنان می‌گوید، قاچاق‌بران، طلای استخراج‌شده‌ی معادن افغانستان را به پاکستان منتقل و در آن‌جا به «شِمش» تبدیل کرده و پس از آن از مرزهای نیمروز به گونه‌ی قاچاقی به ایران انتقال می‌دهند.
به گفته‌ی صدیقی، قاچاق‌بران با استفاده از امکانات دولتی طلا را قاچاق می‌کنند.
وی علاوه می‌کند، هر گروه روزانه ۱۰ الی ۲۰ کیلوگرام طلا به ایران قاچاق می‌کند.
نعمت‌الله صدیقی به این باور است که ضعف حکومت در برابر جلوگیری از پدیده‌ی قاچاق طلا نیز زمینه‌ی قاچاق را بیش‌تر از قبل مساعد کرده‌است.
این عضو شورای ولایتی نیمروز وضع قیودات جدی در ترمینال‌های مسافربری کابل و نیمروز را یکی از روش‌های پیش‌گیرانه از قاچاق طلا عنوان می‌کند.
در همین‌حال بهرام حمقل؛ سخنگوی والی نیمروز، پدیده‌ی قاچاق طلا را به کشور ایران تایید نموده می‌گوید که ولایت نیمروز مرزهای بازِ زیادی دارد و به همین دلیل مشخص نیست که چه‌گونه و چه میزان طلا روزانه از این ولایت به ایران قاچاق می‌شود.
او می‌افزاید که در دوسال اخیر چند قضیه قاچاق طلا توسط نیروهای امنیتی شناسایی و عاملان آن‌ها تحت پی‌گرد قانون قرار گرفتند.
سخنگوی والی نیمروز آمار این قضایا را مشخص نمی‌کند؛ اما اطمینان می‌دهد که نیروهای امنیتی در تلاش‌اند تا از پدیده‌ی قاچاق طلا به ایران جلوگیری کنند.
یافته‌های کلید نشان می‌دهد که از مرزهای ولایت فراه هم روزانه بیش از پنج کیلوگرام طلا با استفاده از موترهای ترانزیت به کشور ایران قاچاق می‌گردد.
تمیم بارکزی؛ نماینده‌ طلافروشان ولایت فراه به کلید می‌گوید که روزانه ۵ الی ۶ کیلوگرام طلا از مرزهای این ولایت به ایران قاچاق می‌شود.
بارکزی می‌افزاید که قاچاق‌بران طلا از فی گرام طلا مبلغ ۸۰ الی ۱۰۰ هزار افغانی سود به‌دست می‌آورند.
وی بیان می‌دارد که پس از افزایش تحریم‌های امریکا علیه ایران، پدیده‌ی قاچاق طلا به این کشور سیر صعودی را پیموده‌است.
تمیم بارکزی علاوه می‌کند که ادامه قاچاق طلا به ایران سبب افزایش ۲۰ درصدی نرخ طلا در بازارهای داخلی شده‌است.
به گفته‌ی وی، طلا از امارات و دُبی به فراه وارد می‌شود و بعد از آن به ایران قاچاق می‌گردد.
تمیم بارکزی معتقد است که دولت به دلیل ضعف مدیریتی نمی‌تواند از قاچاق طلا جلوگیری نماید.
اما تاج‌محمد جاهد؛ والی فراه، پدیده‌ی قاچاق طلا را به ایران تایید و یا رد نمی‌کند.
او وعده می‌سپارد که به هدف پیش‌گیری از قاچاق طلا، تدابیر خاص در نقاط مرزی اتخاذ شده و می‌شود.
از سویی هم، محب‌الله محب؛ سخنگوی پولیس ولایت فراه می‌گوید، تا کنون شکایت و گزارشی مبنی بر قاچاق طلا به این نهاد امنیتی ارجاع نشده‌است.
محب، از طلافروشان شاکی می‌خواهد که به منظور جلوگیری از پدیده‌ی قاچاق طلا، گزارش کتبی با مسوولان امنیتی شریک بسازند.
اما معلومات کلید از ولایات بادغیس و غور نشان می‌دهد که برخلاف دیگر ولایت‌های غربی، پدیده قاچاق طلا در این دو ولایت به دلیل نبود بازارهای طلافروشی وجود ندارد.
نجم‌الدین برهانی؛ سخنگوی والی بادغیس می‌گوید که ساکنین این ولایت زیورات و جواهرات را از هرات خریدار می‌کنند و در این ولایت بازار طلافروشی وجود ندارد.
مسوولان محلی ولایت غور هم با سخنگوی والی بادغیس اتفاق نظر دارند.
همچنان عبدالمعروف؛ رامش سخنگوی پولیس غور می‌گوید که پدیده‌ی قاچاق طلا تا کنون در این ولایت مشاهده نشده‌است.
با این‌همه، فواد امان معاون؛ سخنگوی وزارت دفاع، قاچاق کالاهای مختلف از جمله طلا را از افغانستان رد نمی‌کند.
با آن‌هم وی به کلید می‌گوید که به اندازه‌ی کافی نیروهای مرزی در نقاط مختلف سرحدی کشور مستقر می‌باشند و آنان مکلف‌اند که از پدیده‌ی قاچاق کالاهای مختلف به خصوص طلا جلوگیری نمایند.
این در حالی‌ست که چندی قبل هم کلیدگروپ در گزارش تحقیقی دریافته بود که گروه‌های مافیا، روزانه صدها هزار دالر امریکایی را از مرزهای قانونی و غیرقانونی به ایران انتقال می‌دهند و این موضوع نیز منجر به افزایش نرخ دالر در بازارهای افغانستان شده بود.

گزارش: سمیه ولی‌زاده

برای دریافت اخبار دقیق، به کانال تلگرام کهندژ بپیوندید!